Geluidsopnames onthullen hevige druk op media in Turkije

In een van de geluidsopnames, een telefoongesprek die op 6 februari door Haramzadeler is geüpload, vindt een opmerkelijk gesprek plaats tussen Fatih Saraç, vicevoorzitter van mediaconglomeraat Ciner Media Group, en Fatih Altaylı, hoofdredacteur van het mediabedrijf HaberTürk, die onderdeel is van Ciner Media Group. HaberTürk heeft zowel een nieuwszender als een krant. Het gesprek zou plaatsgevonden hebben op 13 maart 2013. In het gesprek praten Saraç en Altaylı over het aanpassen van de politieke peiling die HaberTürk van plan is te publiceren. Altaylı stelt voor het bedrijf dat de peiling heeft opgesteld te vragen een paar procent van de MHP (Partij van de Nationalistische Beweging) over te dragen aan de BDP (Partij voor Vrede en Democratie), waar Saraç direct mee akkoord gaat. Vervolgens zegt Altaylı dat hij de politieke peiling gaat ''manipuleren''. Uit een opname van dezelfde dag blijkt dat Saraç daarop Bilal Erdoğan, de zoon van premier Erdoğan, spreekt om de details van de ingreep te bespreken. Na die bespreking belt Saraç Altaylı weer op om de ingreep te bevestigen. 

Interventie

Niet alleen zijn zoon lijkt betrokken te zijn bij het schandaal, ook premier Erdoğan zelf is te horen op verschillende opnames. Zo heeft Haramzadeler op 8 februari de opname van een telefoongesprek tussen Saraç en premier Erdoğan vrijgegeven. Het gesprek zou plaatsgevonden hebben op 14 juli 2013, wanneer Erdoğan op staatsbezoek is in Marokko. In het gesprek eist Erdoğan tijdens een live-uitzending op HaberTürk het stopzetten van een toespraak van Devlet Bahçeli, partijleider van MHP. De premier vindt dat de uitspraken van de MHP-leider niet door de beugel kunnen. ''Wat een schande. Dit kan toch niet. […] Hij [Bahçeli] is ons sinds het begin [van zijn toespraak] aan het uitschelden'', zegt Erdoğan. ''Ik begrijp het mijnheer. Ik laat de uitzending meteen stoppen'', reageert Saraç.

Ontslag

Op een andere geluidsopname, die op 9 februari door Haramzadeler op YouTube werd geplaatst, is te horen hoe Erdoğan Saraç, tijdens een gesprek die plaats zou hebben gevonden op 24 september vorig jaar, op de vingers tikt. Het gaat tijdens het gesprek om een artikel over de tekortkomingen in de openbare gezondheidszorgsector en de rol van de regering daarin. Het artikel werd afgelopen september gepubliceerd in de İstanbul-editie van HaberTürk. Vervolgens werden de drie journalisten die verantwoordelijk waren voor het artikel ontslagen. 

In het gesprek zegt Erdoğan tegen Saraç dat een kritische artikel over de inspanningen van zijn regering in de gezondheidszorgsector, die inspanningen ondermijnen. Saraç, die duidelijk in verlegenheid is gebracht door de reactie van Erdoğan, reageert als volgt: ''Jawel, mijnheer. Het is een schande. Het is onze schuld. Het zal nooit meer gebeuren. Sorry.'' Ook zegt Saraç dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het artikel buiten zijn instructies gehandeld hebben.

Uit een andere opname van dezelfde dag blijkt vervolgens dat Saraç de politieke hoofdadviseur van Erdoğan, Yalçın Akdoğan, belt om hem te laten weten dat de journalisten die verantwoordelijk zijn voor het artikel, zijn ontslagen. ''Ter informatie: de drie personen die het artikel hebben samengesteld zijn ontslagen'', zegt Saraç tegen Akdoğan.

De dag na het gesprek verscheen een column van Altaylı in HaberTürk. De hoofdredacteur noemde het artikel over de tekortkomingen in de openbare gezondheidszorgsector een voorbeeld van ondankbaarheid, omdat de AKP-regering de afgelopen tien jaar veel bereikt zou hebben binnen de sector. ''De regering kan bekritiseerd worden om veel issues, maar kritiek uiten [op de regering] op het gebied van de gezondheidszorg, is oneerlijk'', schreef Altaylı.

Wijdverspreid 

In een interview afgelopen maandag met CNN Türk over de gelekte geluidsopnames gaf Altaylı toe dat de AKP-regering enorm veel druk zet op de media. Altaylı beschouwt dat als een bedreigende situatie dat steeds vaker voorkomt in Turkije en ten koste gaat van de persvrijheid en democratie. Met die uitspraken bevestigde Altaylı de authenticiteit van de geluidsopnames. 

De volgende dag gaf Erdoğan toe dat hij inderdaad heeft ingegrepen in de live-uitzending van de toespraak van MHP-leider Bahçeli, nadat een journalist van Zaman hem ondervroeg over de gelekte geluidsopnames. ''Ja, ik heb gebeld uit Marokko'', zei Erdoğan. ''Ik heb bepaalde personen eraan herinnerd dat de beledigingen [geuit door Bahçeli] aan ons adres, niet door de beugel kunnen.''

Altaylı benadrukte dat het incident van de manipulatie van een politieke peiling van HaberTürk, zoals blijkt uit de geluidsopname, geen geïsoleerd geval is, maar veel vaker voorkomt en de huidige band tussen de media en de AKP-regering reflecteert. 

Altaylı gaf ook toe dat de druk van de AKP-regering op de media niets nieuws onder de zon is. Volgens de hoofdredacteur is de AKP-regering volledig doorgeslagen in zijn ''grenzeloze bemoeizucht'' en worden media dagelijks onder druk gezet. Onder andere de bekende journalist Cüneyt Özdemir van CNN Türk en redacteuren van Bugün, Zaman en Today’s Zaman worden naar eigen zeggen al lange tijd lastiggevallen. Dat werd onlangs ook naar voren gebracht door de ngo Freedom House in een rapport over corruptie, mediacensuur en machtsmisbruik in Turkije. 

http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/2780/geluidsopnames-onthullen-hevige-druk-op-media-turkije