Het kabinet neemt de adviezen van de stikstofcommissie onder leiding van oud-minister Johan Remkes over. Daardoor gaat in de buurt van beschermde natuurgebieden de maximumsnelheid omlaag en wordt de veestapel verkleind. Dat schrijft minister Carola Schouten (Landbouw) vrijdag aan de Tweede Kamer.
Het kabinet gaat kijken waar de maatregelen het meeste effect hebben. Er is voor boerenbedrijven geen sprake van dwang om te stoppen. "Vrijwillige sanering is het uitgangspunt", schrijft Schouten. Er wordt ook gekeken of boeren geholpen kunnen worden met investeringen in innovaties.
De maximumsnelheid op wegen gaat "daar waar het stikstofeffect heeft" omlaag. Om welke wegen het precies gaat en hoe hard er maximaal gereden mag worden, is nog niet bekend.
Ook over de kosten was nog geen helderheid. "Indien nodig, gaan we extra geld ter beschikking stellen", zei Schouten in een toelichting. Volgend voorjaar volgt nog een advies van Remkes, waarin specifieker wordt gekeken welke maatregelen kunnen worden genomen.
Zowel de snelheidsverlaging als een kleinere veestapel ligt politiek zeer gevoelig bij de twee grootste regeringspartijen. De VVD wil eigenlijk niets weten van langzamer rijden en het CDA wil niet zomaar tornen aan de boerenbedrijven.
Belangengroep Agractie reageert vrijdag op de brief van Schouten en vindt dat de minister te weinig heeft gekeken naar bijvoorbeeld de zware industrie, lucht- en scheepvaart, die "niet genoemd worden in de plannen".
Agractie zegt ook dat boeren rondom Natura 2000-gebieden "ten dode zijn opgeschreven". Volgens de organisatie wordt hen de kans op uitbreiding ontzegd, waardoor zij binnen tien jaar "verdwijnen".
Het kabinet wil dat bouwprojecten zo snel mogelijk weer worden hervat. Er werd al eerder aangekondigd dat sommige stilgelegde projecten met een nieuwe rekenmethode alsnog door kunnen gaan.
Voor volgend jaar kijkt het kabinet naar een zogenoemde drempelwaarde van stikstofneerslag. Stikstof die vrijkomt bij projecten moet dan worden gecompenseerd.
Dat was juist het probleem met de oude regeling, die inmiddels is verboden door de rechter. "Die drempelwaarde vergt een goede onderbouwing die je goed juridisch moet toetsen", zei Schouten daarover. Verder wordt er geïnvesteerd in het natuurherstel.
De maatregelen zijn nodig omdat er te veel stikstof wordt uitgestoten in de buurt van beschermde natuurgebieden. Vrijwel bij iedere economische activiteit komt stikstof vrij. De vergunningen waarmee die projecten werden goedgekeurd, zijn eind mei door de Raad van State verworpen. Daardoor liggen nu achttienduizend bouwprojecten stil.
In Nederland lijden 118 van de 160 Natura 2000-gebieden (Europese beschermde natuurgebieden) onder de uitstoot van stikstof. Binnen de landbouwsector komt stikstof vrij via ammoniak. Dit gebeurt bij de verdamping van mest. Verkeer en de industrie stoten stikstofoxide uit, dat ook schadelijk is voor de natuur.