Een groot deel van de mondmaskers die de Nederlandse overheid uit China heeft geïmporteerd, is ondeugdelijk. Omdat de maskers al waren verdeeld over ziekenhuizen, heeft het ministerie van Volksgezondheid een terugroepactie gehouden.
Het gaat om bijna de helft van een partij van 1,3 miljoen zogeheten FFP2 maskers, 600.000 stuks. Zorgverleners gebruiken die bij de behandeling van ernstig zieke patiënten met een covid-infectie. Ondeugdelijke maskers brengen artsen en verpleegkundigen in gevaar.
De maskers zijn afgekeurd, omdat ze niet aan de veiligheidseisen voldoen. Ze passen niet goed om het gezicht of hebben membranen die niet goed functioneren, de hele fijne filters die virusdeeltjes moeten tegenhouden.
"De mondkapjes die niet voldoen zijn teruggehaald", aldus het ministerie van Volksgezondheid tegenover de NOS. Het ministerie kan niet met zekerheid zeggen of geen enkele arts zo'n mondkapje heeft gedragen.
Een aantal ziekenhuizen heeft de maskers op eigen initiatief laten testen door TNO. De partij maskers was over de ziekenhuizen verdeeld zonder dat ze getest waren om te zien of ze wel aan de kwaliteitseisen voldoen.
"Toen ze bij ons in het ziekenhuis geleverd werden heb ik die maskers meteen afgekeurd", vertelt een betrokkene uit een ziekenhuis dat een partij ondeugdelijke maskers heeft binnengekregen. "Als die maskers niet goed afsluiten dan kunnen de virusdeeltjes er gewoon langs. Wij gebruiken ze niet. Dat is onveilig voor onze mensen."
TNO mag geen informatie verstrekken over de uitkomsten en resultaten van de testen. "Dat is contractueel vastgelegd", laat een woordvoerder weten.
De afgekeurde mondmaskers zouden volgens een bron van bedroevende kwaliteit zijn. Niet van FFP2-kwaliteit en ook niet van het mindere veiligheidsniveau FFP1. "Op zijn best een soort FFP0,8", aldus deze bron.
"Wij hebben 2400 van die mondkapjes ontvangen. Die staan nog in de opslag, we hebben er niet een van gebruikt", zegt een woordvoerder van het Radboud umc. Daar zag men dat de kapjes niet goed aansloten op het gezicht.
Een woordvoerder van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven zegt dat de zending ook meteen is afgekeurd. "Dit staat niet op zich, er is veel troep op de markt. Er zijn mensen die proberen te profiteren van de huidige crisis, tegen hoge prijzen."
De bron vertelt dat de terugroepactie halsoverkop is gestart om de onveilige maskers zo snel mogelijk uit de roulatie te halen. Verschillende andere artsen die nauw betrokken zijn bij de bestrijding van de corona-uitbraak maken zich zorgen om de verspreiding over het land van onveilige beschermingsmiddelen.
Er bestaat al langer een tekort aan goede mondmaskers. Daarom nemen ziekenhuizen hun toevlucht tot noodoplossingen. Ze steriliseren al gebruikte maskers en doen die dan opnieuw voor.
Het ministerie stelt in een schriftelijke reactie aan de NOS dat er men en macht gewerkt wordt om te voorzien in de behoefte aan beschermingsmiddelen die in de hele wereld schaars zijn. "Door deze tekorten kunnen we in een situatie terechtkomen dat er alleen nog maar beschermingsmiddelen beschikbaar zijn die niet aan de hoogste standaarden voldoen. Dat speelt in alle landen."
"Afgelopen zaterdag is een eerste zending afkomstig van een Chinese fabrikant deels uitgeleverd. Het gaat hier om maskers met een KN95-kwaliteitscertificaat. Het ministerie van VWS ontving een eerste signaal dat bij inspectie de kwaliteit van deze zending niet voldeed aan de criteria. Een deel van deze zending is uitgeleverd aan zorgaanbieders, de rest van de lading is direct on-hold gezet en is niet verder verspreid."
"Ook een tweede test wees uit dat de maskers niet voldeden aan de kwaliteitsnorm. Er is nu besloten om deze hele zending niet meer in te zetten. Nieuwe zendingen zullen een extra test ondergaan."
Later op de dag gaf het ministerie in een aanvullende reactie aan dat de ondeugdelijke partijen door de ziekenhuizen zelf eruit zijn gepikt. Zij hebben dat laten weten aan de inspectie en die heeft vervolgens de mondkapjes ingenomen.
Het ministerie kon alleen niet met zekerheid zeggen dat geen enkele arts zo'n mondkapje heeft gedragen of dat er de afgelopen week, voordat de inspectie ingreep, deze mondkapjes niet zijn ingezet.
Het ministerie van VWS heeft op advies van het Amerikaanse CDC, dat is de pendant van ons RIVM, de Chinese kwaliteitstandaard KN95 voor mondkapjes goedgekeurd. Dat meldde de minister eerder deze week in een brief aan de Tweede Kamer.