Aantal faillissementen in zonnepanelen­branche loopt op na inklappen markt  

In het kort

• De vraag naar zonnepanelen is sinds de zomer ingestort door onzekerheid over de terugverdientijd.
• Installateurs zien hun omzet inklappen, waardoor het aantal faillissementen oploopt.
• Een jaar eerder was de markt juist booming, wat veel nieuwe bedrijven trok.

Installateurs zuchten onder de ingeklapte vraag naar zonnepanelen. Zeker 25 bedrijven in de zonnepanelenbranche zijn dit jaar al failliet gegaan, waarvan het merendeel de afgelopen maanden, blijkt uit onderzoek van het FD en Company.info. Het is een abrupte kentering in een markt die de afgelopen jaren juist was geëxplodeerd.

Omzetten die plotsklaps met 90% teruglopen, zzp’ers die bedelen om werk bij hun grote branchegenoten en voorraden met panelen die niet meer te slijten zijn: uit een rondgang doemt een somber beeld op. Door de problemen loopt het aantal bedrijven dat omvalt sinds de zomer rap op. Ook het aantal achterstallige of uitblijvende betalingen neemt snel toe, ziet kredietverzekeraar Atradius.

Een kijkje in de insolventieregisters levert voor dit jaar een lijst met 25 omgevallen zonne-energiebedrijven op – veel meer dan in voorgaande jaren. Omdat het lastig is om een compleet beeld naar boven te krijgen uit het register, kunnen het er meer zijn. Bovendien zijn er veel zzp’ers actief die makkelijk elders aan de bak kunnen. Zij stoppen als zonne-installateur, maar vragen geen faillissement aan.

Vraag ingestort

Jan de Jong van het Friese Free Sun Solar zag de markt deze zomer ineens instorten. ‘Klanten die in januari aanklopten, konden we pas 10 maanden later helpen, zo druk was het begin dit jaar. Nu hebben we nog zo’n twee weken werk en dat is het dan ook.’

De sector wijt de scherpe vraaguitval vooral aan negatieve berichten in de media en onduidelijkheid over voortzetting van de salderingsregeling, waarbij huizenbezitters met zonnepanelen een vergoeding krijgen voor de stroom die ze niet zelf gebruiken. Daarnaast was uitgebreid in het nieuws dat nieuwe klanten van energieleverancier Vandebron sinds augustus moeten betalen voor het terugleveren van stroom. Bovendien kan de teruglevering stopgezet worden op momenten dat het stroomnet overbelast raakt.

‘Als huishoudens dat bij elkaar optellen, gaan ze zich achter de oren krabben’, zegt Arthur Weeber, hoogleraar zonne-energie aan de TU Delft: ‘Ik zie ook dat klanten voor zonnepanelen zijn afgehaakt en nog steeds afhaken, omdat ze in de drukke periode geen reactie kregen van bedrijven of omdat ze heel lang moesten wachten.’

Inmiddels zijn die wachtlijsten weggesmolten en met de terugverdientijd van zonnepanelen zit het ook nog steeds goed, benadrukken installateurs. Energieprijzen zijn nog steeds relatief hoog, terwijl de prijzen van panelen de afgelopen maanden juist kelderden. En zelfs als de salderingsregeling wordt afgeschaft, wat onwaarschijnlijk is met de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer, is de terugverdientijd maximaal zeven jaar. Toch blijven consumenten terughoudend.

Topjaar

Het is een scherp contrast met 2022, toen installateurs het drukker hadden dan ooit. ‘Toen de oorlog in Oekraïne uitbraak was er paniek: iedereen wilde panelen plaatsen en de omzet van drie jaar deden we toen in één tot anderhalf jaar’, zegt Jan Pelsen, eigenaar van Solar4all, een groothandel in zonne-energieartikelen. ‘Nu staan de panelen te wachten op de kade van de Rotterdamse haven. Die worden niet afgenomen.’

De verkooppiek van vorig jaar trok een leger van nieuwe bedrijfjes en zzp’ers aan. Stonden er begin 2022 nog ruim 4757 installateurs van zonnepanelen ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, nu zijn dat er 8705. In 2013 waren het er amper 670. ‘The sky was the limit, maar nu krijg je een shake-out’, zegt Weeber.

Het zijn vooral die nieuwelingen die nu ook als eerste weer omvallen, klinkt het in de branche. Die hebben weinig vet op de botten en meestal geen ervaring met verkopen en marketing, want de klanten kwamen toch wel. De Jong heeft zelf de marketing van zijn bedrijf direct opgeschroefd toen de markt instortte. ‘Filmpjes op sociale media, de website opgefrist. Dat helpt. En we hebben natuurlijk een flinke buffer opgebouwd afgelopen jaar.’

Worstelende zzp’ers

De Jong wordt nu overspoeld door zpp’ers die smeken om werk. Veel van hen werkten elders als onderaannemer en gaan er als eerste uit als de opdrachten afnemen.

Dat overkwam ook Elda Solar uit het Gelderse Wijchen, schetst curator Farah Aarts. Het bedrijf was geen nieuwkomer, maar werkt wel als onderaannemer voor grote partijen. Ineens droogden de opdrachten op. Twee grote klussen werden geannuleerd, terwijl de loonkosten doorliepen. Het bedrijf had ook onvoldoende reserves om een moeilijke periode te overbruggen, mede doordat er nog een NOW-schuld moest worden afgelost bij de Belastingdienst. Aarts: ‘Omdat hij de markt ook niet heel snel zag aantrekken heeft hij daarom het faillissement aangevraagd.’